Bí quyết chăm sóc trẻ sinh non đúng cách

Sự phát triển của trẻ sinh thiếu tháng phụ thuộc rất nhiều vào sự chăm sóc, nuôi dưỡng và điều kiện môi trường xung quanh ngay từ những phút đầu tiên sau sinh. Bởi trẻ có sức đề kháng yếu và gặp nhiều rủi ro hơn so với trẻ sinh đủ tháng.

Tùy tuổi thai, cân nặng, bệnh lý mà trẻ có thể cần những phương tiện hỗ trợ và quá trình chăm sóc khác nhau - lồng ấp, giường sưởi.

- Dụng cụ theo dõi nhịp tim, oxy máu.

- Dụng cụ hỗ trợ hô hấp (oxy, NCPAP, máy thở).

- Đường truyền tĩnh mạch: truyền dịch, thuốc.

- Đặt ống thông dạ dày.

- Sữa mẹ.

- Kháng sinh, thuốc.

- Chăm sóc kangaroo (da kề da).

- Thường cần chụp X-quang, xét nghiệm máu.

- Trẻ cần thời gian để bắt kịp tăng trưởng, phát triển.

- Thời gian nằm viện thường kéo dài, tùy tình trạng của bé.

Cách chăm sóc trẻ sinh non sau khi xuất viện

- Cần được khám mắt, khám tai theo lịch hẹn

- Theo dõi sự phát triển thể chất, tâm thần, vận động, bệnh lý sau xuất viện

- Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ 

- Bệnh lý hay các vấn đề nghiêm trọng đã được giải quyết.

- Thân nhiệt ổn định, có thể ngủ trong nôi bình thường không cần lồng ấp.

- Tự bú đủ.

- Không còn ngưng thở hay giảm nhịp tim.

- Bố mẹ có thể chăm sóc trẻ.

Cách cho trẻ sinh non bú

Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu bé không bú tốt thì bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc vắt sữa mẹ cho vào bình và cho bé bú thay vì cho bé bú trực tiếp. Việc vắt sữa mẹ và bảo quản đúng cách rất hữu ích vì người thân có thể cho bé bú thay bạn nếu bạn bận việc hoặc bị bệnh.

Trẻ cần bú mẹ 8-10 lần mỗi ngày. Mẹ không nên để trẻ đói quá 4 tiếng vì sẽ khiến trẻ mất nước. Trẻ sinh non thường hay bị trớ sữa khi bú, nếu bé vẫn tăng cân thì điều này hoàn toàn bình thường. Nếu bé ngừng hoặc giảm cân thì mẹ cần nói chuyện với bác sĩ.

Trong trường hợp con uống sữa công thức thay sữa mẹ thì bạn phải lựa chọn những loại sữa phù hợp bé sinh non. Để chăm sóc trẻ sinh non đúng cách, bạn nên biết thông tin về loại sữa này qua sự tham vấn của bác sĩ. Ngoài ra, bác sĩ có thể đề nghị bạn cho bé dùng sữa có chứa nhiều vitamin và chất sắt nhằm giúp con yêu phát triển khỏe mạnh. Con yêu cũng có thể cần thêm chất sắt vì trẻ sinh thiếu tháng không có nhiều chất sắt được lưu trữ trong cơ thể như bé sinh đủ tháng. Sau khoảng 4 tháng dùng thuốc, bé sẽ có đủ lượng chất sắt như yêu cầu.

Trẻ sinh non nên được ngủ nhiều hơn

Một trong những lưu ý cho việc chăm sóc trẻ sinh non đúng cách là quan tâm đến thời gian ngủ. Mặc dù trẻ sinh non ngủ nhiều giờ mỗi ngày hơn bé sinh đủ tháng nhưng thời gian ngủ lại ngắn hơn. Tất cả trẻ sơ sinh phải nằm ngửa khi ngủ chứ không phải nằm sấp, kể cả bé sinh non. Cho bé nằm nệm cứng và không có gối. Nằm sấp và ngủ trên 1 tấm nệm mềm có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS). Hội chứng này gây ra cái chết đột ngột và không giải thích được, xảy ra ở bé dưới 1 tuổi (thường là khi bé ngủ).

Cha mẹ nên thường xuyên kiểm tra thị giác và thính giác của bé

Tật lé mắt thường gặp ở trẻ sinh non. Vấn đề này thường tự biến mất khi bé lớn lên. Bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến bác sĩ chuyên khoa mắt nếu bé gặp phải vấn đề này. Ngoài ra, bé sinh non cũng dễ mắc phải bệnh lý võng mạc (ROP). Bệnh này khiến các mạch máu nhỏ trong mắt phát triển bất thường, xảy ra ở các bé sinh ở tuần thứ 32 của thai kỳ hoặc sớm hơn. Nếu bé bị bệnh võng mạc, bác sĩ sẽ khuyên bạn nên đưa bé đi kiểm tra mắt thường xuyên hơn.

Trẻ sinh non cũng dễ gặp phải các vấn đề về thính giác hơn là trẻ sinh đủ tháng. Nếu bạn thấy bé dường như không nghe thấy bạn, hãy nói với bác sĩ. Bạn có thể kiểm tra thính giác của bé bằng cách tạo tiếng ồn phía sau hoặc bên cạnh bé. Nếu bé không quay đầu hoặc phản ứng lại với tiếng ồn, thính giác của bé thật sự có vấn đề.

Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ sinh non

Bạn không thể bỏ qua vấn đề tiêm ngừa nếu muốn chăm sóc trẻ sinh non đúng cách. Bé sinh thiếu tháng nên được tiêm ngừa ở cùng độ tuổi với bé sinh đủ tháng. Con cần được tiêm phòng cúm khi được 6 tháng tuổi do sẽ có tỉ lệ bị nhiễm cúm cao hơn.

Giữ ấm cho trẻ đúng cách cho trẻ

Khả năng điều khiển thân nhiệt của trẻ sinh non rất kém vì chức năng của não bộ chưa phát triển đầy đủ. Những em bé sinh thiếu tháng có nguy cơ nhiễm lạnh và hạ thân nhiệt ngay cả trong những ngày nhiệt độ bình thường, do bé có lớp mỡ dưới.

Sau khi sinh, bé phải được ủ ấm, nằm trong phòng có nhiệt độ 28-35 độ C, độ ẩm ở mức 60-70%. Bé nên nằm trong lồng ấp để đảm bảo vệ sinh và nhiệt độ thích hợp. Nếu có điều kiện hãy ủ ấm cho trẻ theo phương pháp chuột túi (đặt áp trẻ vào ngực mẹ để da kề da).

Đặc biệt, bố mẹ không nên bế trẻ ra ngoài trời, luôn mang tất chân tay, đội mũ cho bé. Mẹ hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa để biết nên mặc bao nhiêu lớp quần áo cho bé của mình. Hãy chú ý không để quá nhiều chăn trong cũi vì có thể khiến trẻ ngạt thở, gây tử vong.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ sinh non

Các bác sĩ khuyên nên cho trẻ thiếu tháng ăn dặm sau 6 tháng tính từ ngày sinh dự kiến của bé (chứ không phải ngày sinh thực tế). Trẻ sinh non chưa phát triển đầy đủ như trẻ bình thường nên cần nhiều thời gian hơn để trẻ phát triển khả năng nhai, nuốt. Để hiệu quả hơn trong việc chăm sóc ăn uống cho trẻ, mẹ nên tìm sự tư vấn của các bác sĩ dinh dưỡng và tuân thủ đúng hướng dẫn. Trẻ sinh thiếu tháng cần được duy trì dinh dưỡng cao năng lượng cho đến khi được ít nhất 9 tháng tuổi và có thể kéo dài đến 12 tháng.

Nguồn: Gia đình Việt Nam